Kwijlen in je slaap

Kwijlen in je slaap – Hoe kan je dit gênante probleem oplossen?

Begin jij al te kwijlen bij de geur van een hamburger wanneer jij je favoriete restaurant binnenloopt? Of bij het zien van een grote chocoladetaart in de vitrine bij de bakker? Op die momenten dat het water je in de mond loopt van lekker eten is er niets aan de hand. Maar wanneer jij op flink ligt te kwijlen in je slaap, zeker in het bijzijn van een partner of anderen, vervelend en gênant zijn.

Overtollig speeksel, ook bekend als hypersalivatie of sialorroe, kan het gevolg zijn van overmatige productie van speeksel of verminderde speekselopruiming. In de meeste gevallen is het niets ernstigs maar soms kan het een teken zijn van een onderliggend gezondheidsprobleem.

Als je elke ochtend wakker wordt met een kwijlplek op je kussen, is het misschien tijd om uit te zoeken wat er aan de hand is, en misschien nog wel belangrijker, hoe je dit probleem op kan lossen.

Wat is kwijlen?

Kwijlen doen we allemaal wel eens en het kan omschreven worden als het, veelal ongecontroleerde, verlies van speeksel uit de mond. Je ziet het vaak bij baby’s die waar de mondmotoriek nog niet goed van ontwikkeld is.

Speeksel wordt geproduceerd door je speekselklieren. In totaal heb je 6 speekselklieren die zich op de bodem van je mond, op je wangen en in de buurt van je voortanden bevinden. Deze klieren maken ongeveer 0,75 en 1,5 liter speeksel per dag aan. Maken deze klieren te veel speeksel aan, dan kan je gaan kwijlen.

Speeksel heeft allerlei taken in de mond. Het beschermt je tanden en kiezen, helpt bij het eten en drinken en houdt je mond vochtig bij het praten. Over het algemeen slik je speeksel automatisch weg maar wanneer dit niet of onvoldoende gebeurt ga je kwijlen.

De oorzaken van kwijlen moeten veelal gezocht worden in slikstoornissen. Als gevolg hiervan kan je het speeksel niet goed uit de mond wegwerken en hoopt het speeksel zich voor in je mond op. Ook afwijkingen in de vorm, grootte en functie van de kaak of de tong kunnen een oorzaak zijn. Bij sommige mensen passen de kaken onderling niet op elkaar of sluiten de tanden en kiezen niet goed op elkaar.

Waarom kwijl je in je slaap?

Je kwijlt normaal gesproken niet als je wakker bent omdat je het speeksel doorslikt, dit gaat vaak automatisch. Dit is anders wanneer je slaapt, dan ben je namelijk ontspannen. Dit geldt ook voor je gezichtsspieren. Hierdoor kan het geproduceerde speeksel zich gaan ophopen in je mond, wat vervolgens weer uit je mond lekt als je het niet doorslikt.

Je begint dus te kwijlen wanneer je te veel speeksel produceert (sialorroe of hypersalivatie), je moeite hebt om het speeksel in je mond te houden of als je moeite hebt met slikken (dysfagie). Hoewel kwijlen tijdens de slaap normaal is, kan het zijn dat er bepaalde oorzaken zijn waardoor je meer kwijlt dan gemiddeld.

Slaaphouding

De meest voorkomende oorzaak van kwijlen in je slaap is zo eenvoudig dat je er misschien nog nooit aan hebt gedacht; de zwaartekracht. Je slaaphouding kan daardoor van invloed zijn op de hoeveelheid kwijl dat jij op je kussen vindt wanneer je ’s ochtends wakker wordt.  

Slaap je op je rug dan zorgt de zwaartekracht er over het algemeen voor dat overtollig speeksel in je mond blijft zitten of naar je keel glijdt. Het is immers onmogelijk dat je kwijl omhoog glijdt. De kans op kwijlen in je slaap is bij deze slaaphouding is daardoor het kleinst. Het kan voorkomen dat je op je rug ligt met je hoofd opzij waardoor er een klein straaltje speeksel uit je mond drupt.

Als je een zijslaper bent en met open mond slaapt, is de kans groter dat je tijdens je slaap gaat kwijlen. Vooral als je de neiging hebt om door je mond te ademen, of als je smalle sinussen hebt. In dat geval kan het opgehoopte speeksel makkelijker uit je mond glijden.

Slaap je op je buik dan geldt hetzelfde. De zwaartekracht zorgt ervoor dat het kwijl uit je mond kan druipen. Vaak ligt je hoofd iets opzij gedraaid en de kans is aanwezig dat er dan een straaltje vanuit je mondhoek op je kussen komt.

Infecties en allergieën

Klachten als verkoudheid, keelontsteking of seizoensgebonden allergieën kunnen ervoor zorgen dat je sinussen gaan ontsteken en je luchtwegen blokkeren. Je sinussen ken je misschien wel als ‘bijholtes’ en zijn met lucht gevulde holtes in het bot van je schedel. Via een kleine opening zijn ze verbonden met je neus- en keelholtes.  

Regelmatig ontstoken of geblokkeerde sinussen is op zichzelf al vervelend. Wat het nog vervelender maakt is dat je zal merken dat je veel meer gaat kwijlen. Bij geblokkeerde sinussen zal je sneller door je mond gaan ademen terwijl je slaapt. ‘Mondademen’, waarbij je mond een stukje open is vergroot de kans op kwijl dat uit je mond ontsnapt.

Ook andere infecties, zoals mononucleosis (klierkoorts) en tonsillitis (ontsteking van de amandelen) vergroten de kans op kwijlen in je slaap omdat je in deze gevallen sneller door je mond zal gaan ademen.

GERD en brandend maagzuur

Gastro-intestinale reflexstoornis (GERD) is een spijsverteringsaandoening waarbij de inhoud van je maag terugvloeit in je slokdarm waardoor het slijmvlies van je slokdarm beschadigt. Maagzuur is misschien wel het meest bekende symptoom van GERD. Maar ook kwijlen en moeite hebben met slikken veelvoorkomende symptomen. Heb je last GERD, dan komt het je misschien bekend voor dat je het gevoel hebt dat er een brok in je keel zit waardoor je vaker kwijlt.

Brandend maagzuur of een geïrriteerde of verstopte slokdarm kan ook een reactie zijn op bepaalde voedingsmiddelen of een combinatie ervan. Je lichaam reageert vervolgens op het brandend maagzuur door meer speeksel te produceren om zo de irritatie te verlichten, met als gevolg meer kwijlen.

Obstructieve slaapapneu

Bij obstructieve slaapapneu (OSA) wordt je slaap onderbroken omdat je ’s nachts af en toe kort stopt met ademen. Hierbij gaat het om minimaal 10 seconden niet ademen. Slaapapneu komt bij ongeveer 1 op de 100 mensen voor. Als het meer dan 5 keer per uur voorkomt is het belangrijk om dit in de gaten te houden. Bij meer dan 15 keer per uur spreken we van een serieuze aandoening.

Andere symptomen van slaapapneu zijn:

• Luid snurken
• ’s Nachts buiten adem wakker schrikken
• Aandachtsproblemen of moeite met focussen gedurende de dag
• Suf gevoel overdag
• Zere keel of droge mond wanneer je wakker wordt

Bij slaapapneu is de kans op mondademhaling tijdens het slapen groter, wat de kans kwijlen ook vergroot.

Omdat slaapapneu in sommige gevallen zeer ernstig kan zijn is het belangrijk om, in het geval je denkt last te hebben van slaapapneu, contact op te nemen met je huisarts.

Wil je graag meer weten over slaapapneu? In ons artikel ‘Slaapapneu: Wat is het en wat kan je er aan doen?’ vind je meer informatie.

Slaapbruxisme

Bij slaapbuxisme, oftewel tandenknarsen, worden de boven- en onderkaak hard over elkaar heen geschoven waardoor tanden een schurend of knarsend geluid maken.

Dit gebeurt met name tijdens je slaap en je merkt het vaak amper. Ongeveer 10 tot 20 procent van de bevolking heeft tijdelijk of langdurig last van slaapbruxisme.

Mondademhaling is een veel voorkomend gevolg van tandenknarsen en hierdoor loopt je overtollige speeksel eenvoudig uit je mond.

Slikstoornis

Dysfagie is de medische term die gebruikt wordt voor elke aandoening die slikproblemen veroorzaakt. Het is op zichzelf geen ziekte maar symptomen van een onderliggende aandoening. Om goed te kunnen slikken moeten de spieren van de lippen, de tong, de kaak, de wangen en het strottenhoofd goed functioneren. Is dit niet het geval en wordt slikken lastig dan kan je als gevolg hiervan gaan kwijlen in je slaap.

Dysfagie kan verschillende oorzaken hebben. Ziekten als MS, Parkinson, spierdystrofie en zelfs sommige soorten kanker kunnen dysfagie veroorzaken. Maar ook plaatselijke beschadigingen of belemmeringen kunnen het slikken ook bemoeilijken.  Denk hierbij aan  gebitsproblemen, stijve keelspieren als gevolg van bestraling en ook operaties in het mond- keelgebied.

Bijwerkingen van medicijnen

Als je voorgeschreven medicijnen gebruikt en ’s nachts kwijlt, dan kan het zijn dat je medicatie een mogelijke oorzaak is van het kwijlen in je slaap. Sommige antibiotica, antipsychotica en medicijnen die worden gebruikt om de ziekte van Alzheimer te behandelen kunnen kwijlen als bijwerking hebben. Bekijk de lijst met mogelijke bijwerkingen van de medicatie om te zien of dit een van de mogelijke bijwerkingen kan zijn.

Als kwijlen wordt vermeld stop dan niet met het innemen van je medicatie. Praat in plaats daarvan eerst met je arts over je zorgen en vraag of hij/zij een alternatief medicijn kan aanbevelen met een verminderde kans op kwijlen in je slaap.

Onderliggende medische aandoeningen

Je zenuwstelsel stimuleert je speekselklieren. Dit verklaart waarom slecht slikken en overmatig kwijlen vaak voorkomt bij neurodegeneratieve aandoeningen. Zo ervaart ongeveer 70% van de mensen met de ziekte van Parkinson en tot 80% van de mensen met hersenverlamming overmatige speekselvloed.

Moeite met slikken en overmatig kwijlen kan ook optreden als gevolg van:

• Epiglottitis; ontstekingen van een deel van de luchtwegen (strottenhoofd)
• De verlamming van Bell; hierbij is een deel van je gezicht verlamd
• Amyotrofische laterale sclerose (ALS)
• Huntington’s
• Hartinfarct
• Traumatische hersenschade

Hoe kan je kwijlen in je slaap tegengaan

Kwijlen in je slaap is heel normaal en niets om je voor te schamen. Dat gezegd hebbende is het begrijpelijk dat je liever niet wakker wordt op een nat kussen of de borst van je partner ’s nachts onder kwijlt. Afhankelijk van de oorzaak van kwijlen zijn er manieren om het kwijlen in je slaap te verminderen of zelfs volledig tegen te gaan.

Verander je slaappositie

Probeer om te beginnen je slaaphouding te veranderen. Dit is de meest makkelijke optie en in veel gevallen werkt het ook nog eens.

Als je op je zij of op je buik slaapt, probeer dan op je rug te gaan liggen. In deze slaaphouding kan je de stroom van je speeksel beter beheersen, zodat het niet op je gezicht komt of je kussen doorweekt. Houd er rekening mee dat je bij het veranderen van je slaaphouding mogelijk een nieuw kussen nodig hebt om comfortabel te kunnen slapen.

Zijslapers gebruiken meestal een veel dikker kussen dan rugslapers, terwijl buikslapers een veel dunner kussen gebruiken, of helemaal geen kussen. Als je moeite hebt om de hele nacht op je rug te blijven, plaats dan extra kussens langs de zijkanten van je lichaam om u te helpen in positie te blijven. Er zijn ook speciale kussens verkrijgbaar die ervoor zorgen dat je op je rug blijft liggen.

Sleep Comfy hoofdkussen

Het hoofdkussen van Sleep Comfy heeft een dubbelzijdige nekondersteuning van 12 of 14 centimeter waardoor je ruggenwervel in een neutrale positie komt te liggen. Het ergonomisch design waardoor je hoofd in een rechte lijn met je wervelkolom komt te staan vermindert de kans op nek- en rugklachten.

Het kussen biedt extra comfort en stimuleert je om op je rug te slapen. Dit vermindert de kans op kwijlen.

Het kussen is gemaakt van ergonomisch traagschuim en heeft een afmeting van 40 x 60 cm. Het kussen heeft een ultrazachte buitenhoes die op 40 graden te wassen is.

Behandel allergieën

Kwijlen in je slaap kan vaak veroorzaakt worden door allergieën. Het is niet alleen vervelend dat je neus verstopt zit, er ook nog eens bij kwijlen in je slaap, daar zit niemand op te wachten.  

Het gebruik van een neusspray kan je helpen je sinussen te openen waardoor je weer door je neus kan ademen in plaats van door je mond. Hierdoor wordt je kans kleiner dat je gaat kwijlen en wakker wordt op een nat kussen.

Probeer logopedie

Logopedisten kunnen je oefeningen leren die je tong- en kaakspieren versterken en hun stabiliteit verbeteren. Met behulp van logopedie kan je  mogelijk beter slikken, beter ademen met je mond dicht en kwijlen verminderen.

Huismiddeltjes

Het is belangrijk om een ​​gezonde balans van speeksel in je mond te behouden. Speeksel speelt een vitale rol bij het beschermen van je lichaam tegen infectie. Sommige mensen geloven dat citrus je speeksel kan verdunnen, waardoor het minder snel ophoopt. Je zou ook kunnen overwegen om meer water te drinken, omdat gehydrateerd blijven het speeksel dat je produceert dunner maakt.

Mandibulair apparaat

Een mandibulaire apparaat is een oraal apparaat. Je plaatst het in je mond draagt ​​het terwijl je slaapt, zoals bijvoorbeeld een gebitsbeschermer. Ze zijn ontworpen om kwijlen, snurken en tandenknarsen te verminderen door je lippen gesloten en je tong en tanden op de juiste plaats te houden. Je kan een madibulair apparaat vaak online of in sommige gespecialiseerde winkels voor chirurgische artikelen kopen.

CPAP-machine:

Als het kwijlen een indicatie is van slaapapneu is het belangrijk dat je een, voor jou passende, behandeling voor slaapapneu vindt. . De meest aanbevolen behandeling voor slaapapneu is iets dat een continue positieve luchtwegdruk (CPAP) -machine wordt genoemd. Een CPAP-apparaat helpt je niet alleen om dieper te slapen, het zorgt er ook voor dat je ’s nachts veilig ligt en goed ademt.

Botox-injecties

Helpen de bovenstaande oplossingen niet? Een andere mogelijk oplossing is te vinden in een Botulinumtoxine-injecties. Bij deze behandeling laat je Botox injecteren in je speekselklieren in je mond. Dit voorkomt dat de klieren overmatig speeksel produceren.

De behandelingen worden beschouwd als een veilige, effectieve manier om overmatig kwijlen tegen te gaan, omdat ze weinig bijwerkingen hebben. Houd er rekening mee dat deze injecties geen permanente oplossing zijn en dat je meer injecties nodig hebt als de effecten na een paar maanden afnemen.

Chirurgie

Er zijn gevallen waarin een arts aanbeveelt om je speekselklieren te verwijderen of een operatie waarbij de klieren in de onderkaak voor een deel worden los gehaald en van voor in de kaak weer met een lus naar achteren worden gelegd. Zo kan overtollig aangemaakt speeksel in de onderkaak nu direct terugvloeien in de keelholte.

Mensen die hun speekselklieren moeten laten verwijderen, hebben meestal onderliggende neurologische problemen die veel ernstiger zijn dan alleen maar kwijlen in hun slaap. Deze operaties zijn over het algemeen succesvol in het terugdringen van speekselvloed, maar er  zal geadviseerd worden om eerst andere behandelingen te proberen.

Er kunnen altijd nadelen zitten aan een chirurgische behandeling. Bij deze behandeling kan het voorkomen dat er juist een droge mond ontstaat, waardoor er tandbederf of tandvleesontsteking optreedt. Ook kunnen de speekselklieren waarvan de afvoerbuis is omgeleid gaan stuwen of zwellen.

Conclusie kwijlen in je slaap

Kwijlen gebeurt wanneer er speeksel uit je mond verliest en gebeurt vaak ongecontroleerd. Bijna iedereen is wel eens wakker geworden met een natte plek op het kussen. Kwijlen in je slaap komt vaker voor wanneer je op je buik of zij slaapt. In dit geval doet zwaartekracht haar werk en het probleem is eenvoudig op te lossen door op je rug te slapen.

In het geval van allergieën of verkoudheid ben je sneller geneigd door je mond te ademen waardoor er een opening ontstaat en je speeksel eenvoudig kan verliezen. In de meeste gevallen hoef jij je geen zorgen te maken als je af en toe kwijlt in je slaap maar bij overmatig kwijlen kan het raadplegen van een arts aan te raden zijn. Als kwijlen in je slaap veroorzaakt wordt door andere gezondheidsproblemen is het van belang hier een behandeling voor te zoeken.

Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit artikel laat dan gerust hieronder een comment achter. Je kan ons ook volgen op Facebook

Andere interessante artikelen:

• 
  Beste slaaphouding
• 
  Onrustig slapen
• 
  Praten in je slaap