Slaapapneu: Wat is het en wat kun je eraan doen?

Lig je na een lange dag eindelijk lekker onder je donzen dekbed, begint je partner naast je hard te snurken. En heeft je partner overdag last van een slaperig gevoel en moeite de dag door te komen dan kan het zijn dat hij of zij lijdt aan slaapapneu. Volgens de apneuvereniging zijn er 500.000 mensen in Nederland die slaapapneu hebben maar daar niet voor worden behandeld.

Slaapapneu kan, behalve dat het jou of je partner ’s nachts wakker houdt, tot ernstige gezondheidsproblemen leiden zoals hart- en vaatziekten en psychologische problemen. In dit artikel lees over de symptomen van slaapapneu, de gevolgen en hoe slaapapneu te verhelpen is.

Andere interessante artikelen:

• 
  7 bewezen tips om te stoppen met snurken
• 
  Alles wat je moet weten over GABA
• 
  Hoe val je snel in slaap?
• 
  Makkelijker met CBD olie slapen: Werkt het?

Wat is slaapapneu

Slaap apneu is een aandoening waarbij je in je slaap geregeld stopt met ademhalen. Gemiddeld duurt een ademstop tussen de 10 en 30 seconden. Zo’n ademstop kan wel tot 50 keer per nacht voorkomen.

Tijdens de ademstop kan er geen lucht door je longen stromen waardoor het zuurstofgehalte in je bloed daalt. Er ontstaat dan een zuurstoftekort wat maakt dat je steeds kort wakker wordt en niet in een diepe slaap terecht komt. Dit leidt er dan weer toe dat je onvoldoende slaap krijgt.

Je weet het misschien niet, maar bij iedereen heeft wel eens last van apneu tijdens het slapen. Dit komt doordat in de meeste gevallen jij je onbewust bent van wat er gebeurt tijdens je slaap. Wanneer je vaker dan 10 keer per uur een ademstop hebt wordt het problematisch en spreken we van slaapapneusyndroom.

Vormen en oorzaak van slaapapneu

Er zijn 3 vormen van slaapapneu te onderscheiden

• Centraal slaapapneusyndroom (CSAS)
• Obstructief slaapapneusyndroom (OSAS)
• Positioneel Obstructief slaapapneusyndroom (POSA)

Centraal slaapapneusyndroom (CSAS) ontstaat in de hersenen. Je hersenen geven in dit geval tijdens je slaap te weinig signaal door aan je ademhalingsspieren waardoor de ademhaling stopt. Vervolgens krijgen je hersenen het bericht dat er te weinig zuurstof is waardoor jij wakker wordt.

Obstructief slaap apneu syndroom (OSAS) ontstaat door het inklappen van je luchtwegen. Je wang of tong sluit je luchtwegen af doordat je tijdens het slapen spiersterkte verliest in je mond- en keelspieren. Je probeert in dit geval wel adem te halen maar deze wordt geblokkeerd. Je hersenen krijgen dan het signaal dat er niet voldoende zuurstof is waardoor je wakker wordt. Deze vorm komt vaker voor bij ouderen en mensen met overgewicht

Bij Positioneel obstructief slaap apneu (POSA) zijn de ademstops het gevolg van een verkeerde lichaamshouding. Wanneer je op je rug ligt wordt door de zwaartekracht je luchtweg afgesloten.

Symptomen van slaapapneu

Slaapapneu houdt in dat je ‘s nachts regelmatig korte periodes stopt met ademhalen waardoor je kort wakker wordt. Omdat je slaapt kan het lastig zijn om de symptomen van slaap apneu te detecteren. Waarschijnlijk merk je amper dat je wakker wordt en als je dat al merkt weet je waarschijnlijk niet wat de oorzaak hiervan is.

Slaa papneu begint vaak met vage klachten zoals vermoeidheid, concentratieproblemen of je bent prikkelbaarder. Met deze vage klachten ga je meestal niet snel naar de huisarts. Toch is het belangrijk ook bij deze vage klachten alert te zijn.

Deze klachten kunnen in de loop van de tijd verergeren en je dagelijks leven beïnvloeden. Omdat slaap apneu kan leiden tot ernstigere gezondheidsklachten is het belangrijk om, al bij de eerste symptomen, in de gaten te houden of deze regelmatiger voorkomen of verergeren.

Behalve vermoeidheid is snurken een van de symptomen die jij, of je partner, het eerst zal merken. Slaap apneu ontstaat wanneer je luchtweg geblokkeerd is. Elke keer wanneer jij weer begint met ademhalen na een ademstop ontstaat er een luide snurk.

Behalve vermoeidheid en snurken zijn er nog andere symptomen van slaap apneu.

Symptomen gedurende de slaap en bij het wakker worden:

• Luid snurken
• Je stopt kort met ademen
• Zwaar ademen
• Naar adem happen tijdens je slaap
• Abrupt wakker worden
• Wakker worden met een droge mond
• Hoofdpijn bij het wakker worden
• Insomnia

Symptomen gedurende de dag:

• Chagrijnig/ snel geïrriteerd
• Vergeetachtig
• Concentratieproblemen
• Depressie
• Hoge bloeddruk
• Dalend libido
• Gezwollen benen

Heb je last van deze symptomen of merkt je partner dat je ’s nachts onrustig slaapt of dat je ademhaling regelmatig stopt, dan is het verstandig om een bezoekje aan de huisarts te brengen. Daarnaast kan je ook een online slaapapneu test doen.

Gezondheidsrisico’s slaapapneu

Heb je slaapapneu dan stop je dus onbewust met ademhalen in je slaap. Door het zuurstoftekort word je wakker en ga je automatisch weer ademhalen. Te bedenken dat je tot wel 50 keer per nacht een ademstop kan hebben, en dus 50 keer per nacht wakker wordt, is het voor de hand liggend dat je geen goede nachtrust hebt.

Een slechte nachtrust kan de volgende dag behoorlijk vervelend zijn. Je bent vermoeid, je kan je slecht concentreren en je bent snel geïrriteerd. Heb je dit meerdere nachten achter elkaar dan kunnen de gevolgen van deze slaapproblemen een grote impact op je dagelijks leven hebben.

Daarnaast kan het tekort aan zuurstof ervoor zorgen dat je last krijgt van kortademigheid tijdens dagelijkse inspanning of tijdens trainen. Heb je last van astma of COPD dan kan slaapapneu de symptomen verergeren.

Op lange termijn kan slaapapneu voor allerlei ernstige gezondheidsproblemen zorgen:

• Hart- en vaatziekten

Slaapapneu kan in verband worden gebracht met obesitas en een te hoge bloeddruk. Door een te hoge bloeddruk wordt je hart zwaarder belast. Dit maakt dat je sneller kans hebt op een abnormaal hartritme waardoor beroertes kunnen ontstaan.

• Diabetes type 2

Slaapapneu verhoogt de kans op insulineresistentie. Dit is een aandoening waarbij de cellen niet goed reageren op het hormoon insuline. Als jouw cellen de insuline niet goed opnemen dan stijgt je bloedsuikerspiegel. Hierdoor kan je diabetes type 2 ontwikkelen.

• Metabool syndroom

Slaapapneu wordt ook in verband gebracht met het metabool syndroom. Dit is een geheel van verschijnselen die voorkomen in het geval van een gestoorde stofwisseling.

• Lever problemen

Met slaapapneu heb je een verhoogde kans op leververvetting, leverlittekens en een verhoogde leverenzymenwaarde.

• Neurologische problemen

Deze komen met name voor bij centrale slaap apneu. Centrale slaap apneu wordt veroorzaakt door een verstoring in de hersensignalen die ervoor zorgen dat je adem haalt. Centrale slaap apneu kan ook leiden tot andere neurologische problemen zoals tintelingen en gevoelloosheid in ledematen.

• Verlaagd libido en erectieproblemen

Slaap apneu kan het verlangen naar seksuele intimiteit verminderen en bij mannen erectieproblemen veroorzaken.

• Depressie en andere psychische problemen

Onderzoek associeert slaap apneu met depressie. Een tekort aan slaap kan je dagelijks leven en je gemoedstoestand flink beïnvloeden.

Slaapapneu verhelpen

Er zijn verschillende manieren om slaapapneu te verhelpen. De meest voorkomende manieren om slaapapneu te verhelpen zijn het dragen van een speciaal slaapapneu masker of operaties. Een verandering in je levensstijl aan echter ook bijdragen aan het tegengaan van de symptomen en zorgen voor een betere nachtrust.

Slaapapneu masker (CPAP)

Een bekende methode om slaapapneu te verhelpen is het gebruik van een speciaal masker wat CPAP therapie wordt genoemd. CPAP staat voor Continious positive airway pressure en het is een behandeling waarbij de ademhaling wordt ondersteund met behulp van een pomp.

Wanneer je slaap apneu hebt krijg je tijdens je slaap te weinig zuurstof doordat je keelholte geheel of gedeeltelijk vernauwd is. Om ervoor te zorgen dat je voldoende zuurstof binnen en je keel wordt opengehouden blaast het betreffende masker zuurstof via de neus of keel doormiddel van een slang dat verbonden is met het CPAP-apparaat.

Het CPAP apparaat zorgt voor geringe overdruk. Hierdoor worden je luchtwegen opengehouden. De pomp haalt extra lucht die het bij jou naar binnen pomp uit de slaapkamer.

Dit masker moet je elke nacht dragen en ook als je overdag een dutje wil doen moet je het masker gebruiken. Alhoewel het deze behandeling de voorkeur heeft van artsen en specialisten kan het vrij ingrijpend zijn voor degene die het masker elke nacht moet dragen. Het kan even wennen zijn om te slapen met een masker maar het blijkt de beste behandeling te zijn bij slaap apneu. 

Er zijn verschillende soorten slaap apneu maskers die te onderscheiden zijn in 3 typen:

• De neuskap die alleen je neus bedekt
• Het full-face masker die zowel over je neus als over je mond gaat
• De neusdoppen die van onderaf tegen je neus drukken.

Operatief verhelpen van slaapapneu

Het woord ‘operatie’ klinkt natuurlijk heel heftig en ingrijpend. Maar het voordeel van een operatie is wel dat je meteen af bent van je slaap apneu. Het dragen van bijvoorbeeld een slaap apneu masker is iets wat je de rest van je leven moet doen.

Er zijn verschillende soorten operaties die een KNO arts kan uitvoeren. Daarnaast wordt er soms ook gekozen voor een kaakoperatie bij slaap apneu.

Leefstijl

In sommige gevallen helpen minder ingrijpende wijzigingen in je dagelijks leven ook bijdragen aan het verminderen van de symptomen van slaap apneu.

• Gewichtsverlies

Overgewicht kan een reden zijn dat je lijdt aan slaap apneu. Obesitas, met name in het bovenlichaam, kan het risico op obstructie van de luchtwegen en nauwe holtes vergroten waardoor je tijdens het slapen plotseling kort stopt met ademhalen. In sommige gevallen is het zelfs noodzakelijk om gewicht te verliezen voordat je een operatie aan de luchtwegen kan ondergaan.

• Yoga

Regelmatig bewegen is gezond. Je krijgt er meer energie door en het kan je hartspier versterken. Daarbij heeft yoga als extra voordeel dat het vaak gericht is op ademhaling. Hierdoor kan je ademhalingskracht verbeteren en de zuurstoftoevoer stimuleren. De ademhalingsoefeningen verbetert het zuurstofniveau wat kan leiden tot minder slaaponderbrekingen.

• Slaaphouding

Bij volwassenen is gebleken dat slapen op de rug de symptomen van slaap apneu kunnen versterken. Probeer eens een andere slaaphouding aan te nemen in bed. Het kan mogelijk bijdragen aan het verhelpen van de symptomen van slaap apneu.

• Bevochtiger

Droge lucht kan ervoor zorgen dat je luchtwegen geïrriteerd raken. Een luchtbevochtiger kan ervoor zorgen dat de lucht in jouw slaapkamer minder droog is waardoor je mogelijk beter kan ademhalen. Lavendel, – pepermunt, – en eucalyptusolie hebben een ontstekingsremmende werking en je kan ervoor kiezen een paar druppels van een van deze oliën aan de bevochtiger toe te voegen.

• Vermijd roken en alcohol

Het is algemeen bekend dat alcohol en roken niet bijdraagt aan een gezonde levensstijl. Voor deze twee producten geldt ook nog eens dat het de symptomen van slaap apneu kunnen stimuleren. Alcohol ontspant de keelspieren die de ademhaling beheersen. Hierdoor kan je gaan snurken of ademstops krijgen.

Roken kan leiden tot ontstekingen in de keel en luchtwegen waardoor je slaap apneu erger wordt.

• Gebruik orale hulpmiddelen

Je vraagt je misschien direct af; Wat zijn orale hulpmiddelen? Dit zijn apparaten die ervoor zorgen dat je tong niet te ver naar achteren glijdt en je keel blokkeert. Orale hulpmiddelen die de symptomen van slaap apneu kunnen verhelpen zijn apparaten die helpen je onderkaak naar voren te bewegen of je tong te stabiliseren.

Veranderingen in je leefstijl zoals hierboven beschreven kunnen bijdragen aan het minderen van je slaap apneu. Het is echter belangrijk dat je bij slaap apneu contact zoekt met je huisarts om ervoor te zorgen dat jij de beste behandeling krijgt die je nodig hebt.

Hoe wordt slaapapneu vastgesteld

Denk jij, of denkt je partner, dat je wel eens slaap apneu zou kunnen hebben dan is het raadzaam om een afspraak met je huisarts te maken. In de meeste gevallen zal de huisarts je doorsturen naar een KNO-art of longarts voor verder onderzoek.

Onderdeel van dit onderzoek is vaak een slaaponderzoek. Tijdens dit onderzoek slaap je en worden hersengolven, hartritme, ademhalingspatronen, spierspanningen en zuurstofgehalte in je bloed gemeten.

Voor dit onderzoek is het belangrijk dat je minimaal 5 uur slaapt en tijdens die 5 uur wordt er gekeken naar je slaapdiepte, je ademhaling, je houding en de mate van snurken.

Bij sommige klinieken en ziekenhuizen kan je de slaaptest thuis doen, in andere gevallen dien je een nachtje te blijven slapen.

Misverstanden over slaapapneu

Er zijn helaas nogal wat misverstanden over slaapapneu. Dat is misschien de reden dat er ongeveer een half miljoen mensen rondloopt met slaap apneu zonder dat zij hiervoor de juiste behandeling krijgen.

“Bij mij valt het wel mee” is het grootste misverstand. Vaak worden klachten niet serieus genomen. Over de symptomen wordt laconiek gedaan en wanneer de partner signalen afgeeft worden deze genegeerd of gebagatelliseerd. Het is belangrijk om signalen en symptomen serieus te nemen zodat ergere gezondheidsproblemen voorkomen kunnen worden.

“Het zit tussen je oren” of “het is een hype” wordt vaak gedacht. Slaap apneu is niet een ziekte die tussen je oren zit of iets dat jij je inbeeldt. Door dat je met slaap apneu daadwerkelijk voor een korte tijd stopt met ademen is slaap apneu juist een ziekte die je heel goed kan meten. Datzelfde geldt voor de daling van het zuurstofgehalte in je bloed. Ook dit is te meten en dus niet iets dat jij verzint.

“Alleen mannen en ouderen hebben last van slaapapneu” wordt wel gezegd. Dit is niet het geval. Doordat er een groot deel van de bevolking met slaapapneu zich hier niet bewust van zijn is het exacte percentage vrouw of jongeren met slaapapneu niet te meten. Obstructieve slaapapneu komt over het algemeen meer voor bij mannen en ouderen. De andere vormen komen ook wel degelijk bij vrouwen en jongeren voor.

“Ik heb geen overgewicht dus ook geen slaapapneu”. Ja, het klopt dat veel mensen met overgewicht slaapapneu hebben maar dat wil niet zeggen dat slaap apneu alleen bij mensen met overgewicht voorkomt of dat slaapapneu veroorzaakt wordt door overgewicht.

Slaapapneu kan naast overgewicht veroorzaakt worden door een smalle, kleine of terugvallende kaak. Dit komt ook voor bij mensen zonder overgewicht.

Centrale slaapapneu heeft niets te maken met overgewicht maar met het tekort aan signalen dat je hersenen aan je ademhalingsspieren afgeeft.

“Een slaapapneu masker is de enige manier om slaapapneu te verhelpen” denken veel mensen vaak. Het klopt dat het gebruik van een slaapapneu masker, of CPAP-behandeling een effectieve methode is om van je slaapapneu problemen af te komen.  Het is alleen niet de enige oplossingen.

Slaapapneu kan ook verholpen worden door kno-behandelingen, kaakoperaties en orale hulpmiddelen. In sommige gevallen kan een aanpassing in je leefstijl al bijdragen aan het verminderen van de symptomen.

Het is niet zo dat wanneer blijkt dat een slaapapneu masker de beste oplossing is je “je hele leven een gasmasker” moet dragen. Er zijn meerdere soorten slaapapneu maskers waarvan de full-face masker er een is. In sommige gevallen blijkt het dragen van neusdoppen voldoende om van je slaapapneu af te komen.

Conclusie Slaapapneu

Snurken en een beetje moe zijn overdag kan heel onschuldig lijken maar als blijkt dat dit symptomen van slaapapneu zijn dan kan dit tot ernstige gezondheidsklachten leiden.

Slaapapneu is een aandoening waarbij je regelmatig, tot wel 50 keer per nacht kort stopt met ademhalen. Dit kan komen doordat je luchtwegen geblokkeerd worden of doordat je hersenen geen signalen afgeven. Doordat je stopt met ademhalen en er een zuurstoftekort ontstaat word je kort wakker.

Er zijn verschillende vormen van slaapapneu en, in tegenstelling tot vaak wordt gedacht, zijn het niet alleen maar ouderen, mannen en mensen met overgewicht die slaapapneu hebben.

In het geval slaapapneu niet wordt behandeld kan het hart, – en vaatziekten of leverproblemen veroorzaken, je kan diabetes type 2 patiënt worden, neurologische problemen krijgen of in een depressie terechtkomen en zelfs last krijgen van een verlaagd libido of erectieproblemen.

Kortom, het is belangrijk om de symptomen van slaapapneu niet te negeren. Snurken is een veelvoorkomend symptoom maar ook vermoeidheid overdag, hoofdpijn bij het wakker worden en stemmingswisselingen kunnen aanwijzingen zijn dat jij slaapapneu hebt.

Denk jij, of je partner, dat je mogelijk slaapapneu hebt? Doe dan de test en ga naar de huisarts. Slaapapneu kan op meerdere manieren worden verholpen. Een slaapapneu masker is daar een van maar in sommige gevallen kan een operatie of een leefstijlwijziging slaapapneu verhelpen.  

Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit artikel laat dan gerust hieronder een comment achter. Je kan ons ook volgen op Facebook