Tandenknarsen onschuldig, of toch niet?

Tandenknarsen, oftewel knarsetanden, komt veel vaker voor dan je denkt. Hoewel er een klein taboe op heerst, heeft maar liefst 30 procent van de bevolking hier wel eens mee te maken.

Er is een groot verschil te zien tussen ‘bewust’ tandenknarsen en ‘onbewust’ tandenknarsen. Het bewuste knarsetanden heb je door en wordt getriggerd door verschillende factoren. Maar het ‘onbewuste’ tandenknarsen gebeurt vaak tijdens het slapen.

Dit heb je dus niet altijd door. Tandenknarsen klinkt vrij onschuldig, maar is dat wel zo? En wat als je merkt dat je tandenknarst? Aan welke symptomen herken je het? En hoe kan je het oplossen?

Wat is tandenknarsen?

Tandenknarsen, ook wel bruxisme genoemd, is een medisch verschijnsel. Maar wat is tandenknarsen nou precies? Kort gezegd is knarsetanden een wrijving van tanden en kiezen op elkaar. Vaak met een harde druk wat zorgt voor een knarsend geluid. Tandenknarsen is een natuurlijk proces (je doet dit namelijk ook tijdens het eten), maar als je dit vaker dan gemiddeld doet kan dit veel schade geven. Zeker op lange termijn moet je dit niet onderschatten.

Tandenknarsen in bed is een veel voorkomend verschijnsel en wordt meestal onbewust gedaan. De persoon die tandenknarst kan het jaren niet weten. Vaak wordt het opgemerkt door vrienden, je partner of de tandarts. Men noemt knarsetanden tijdens het slapen slaapbruxisme.

Het verschil tussen tandenknarsen en kaakklemmen

Naast tandenknarsen komt kaakklemmen ook veel voor. Deze twee termen worden soms door elkaar gebruikt, terwijl ze iets heel anders betekenen.

Bij knarsetanden komen de kaken zo hard op elkaar dat er een knarsend geluid ontstaat. Er is dus sprake van een wrijving. Bij kaakklemmen wordt er hard gebeten op de tanden en is er minder wrijving tussen de kiezen. Er is namelijk sprake van druk. Beide verschijnselen komen overdag en in de avond voor.

Bij wie komt tandenknarsen voor?

Simpel gezegd, bij iedereen kan tandenknarsen en kaakklemmen voorkomen, jong of oud, het maakt eigenlijk niet uit. Wel is er gebleken dat het bij jonge kinderen (baby’s en peuters) een onschuldig fase is waar ze overheen groeien. Baby’s hebben deze fase wanneer de tandjes doorkomen.

En bij peuters wordt het gezien als een fase waarin ze leren met hun emoties om te gaan als ze deze nog niet zo goed onder controle hebben. Maar ook op oudere leeftijd komt het regelmatig voor.

Je hoeft je echt geen zorgen te maken als je een keer tandenknarst of kaak klemt. Maar mocht je merken dat je dit voortdurend doet of dat je bepaalde klachten krijgt, is het slim om er iets tegen te doen. 

Slaap je slechter dan normaal?
Word je wakker met kaak-, hoofd- en/of nekpijnen?
Is er slijtage te zien?
Merkt je partner dat je tandenknarst?

Dan moet je zeker aan de bel trekken!

Mocht je overigens denken dat je slaapklachten een andere oorzaak hebben, vergeet dan niet dit artikel te bekijken. Vol met tips voor een goede nachtrust.

Wat zijn de symptomen van tandenknarsen?

Tandenknarsen klinkt onschuldig, maar is dit ook zo? Bij knarsetanden wordt de kauwactiviteit continue gestimuleerd en aangestuurd door de hersenen. Het probleem is dat, wanneer dit vaker gebeurt, er klachten kunnen ontstaan door overbelasting. Hierdoor kan je last krijgen van verschillende symptomen.

De meest voorkomende klachten zijn:

• Hoofdpijn
• Kaakpijn
• Oorpijn
• Nekpijn
• Gespannen en pijnlijke kaakspieren
• Slaapproblemen
• Vermoeidheid

Mochten deze klachten langer aanhouden kan het ook zijn dat je heftigere symptomen ontwikkeld zoals:

• Een gevoelig gebit, waardoor er ontstekingen kunnen ontstaan
• Slijtage aan de mond
• Glazuur afbraak van je tanden

Tip: Als je niet zeker weet of je tandenknarst, is het altijd een goed idee om je tandarts voor advies te vragen. Die kan vaak zien aan je gebit of je tandenknarst!

De vele nadelen van tandenknarsen

Tandenknarsen geeft helaas meer nadelen dan voordelen. Zo geeft tandenknarsen niet alleen diverse pijnen, maar is het ook een risico voor je gebit (slijtage). Het kan zelfs een invloed hebben op je gehele mondgezondheid en je glazuur aantasten. Hierdoor wordt je gebit vatbaarder voor gaatjes en ontstekingen.

Ook kaakklemmen kan op lange termijn schadelijk zijn. De druk (bij het klemmen) kan namelijk zo groot worden dat het glazuur kan afbrokkelen. Dit is erg pijnlijk!

Is tandenknarsen echt zo gevaarlijk?

Kort gezegd, ja. Knarsetanden brengt gevaren met zich mee. Hoewel af en toe tandenknarsen niet veel kwaad kan, geeft dit op lange termijn wel problemen.

Maak je geen zorgen als je af en toe merkt dat je tandenknarst. Er zijn soms periodes in je leven waarin je dit misschien meer doet, bewust of onbewust. Maar mocht je merken dat je tandenknarst, onderneem zeker actie! Beter het zekere voor het onzekere nemen, nietwaar?

Hoe ontstaat tandenknarsen?

Er zijn vele onderzoeken door de jaren heen gedaan naar het voorkomen van knarsen, veelal vanuit een medisch oogpunt. Ze zeggen altijd ‘voorkomen is beter dan genezen’ en dat geldt ook voor tandenknarsen. Maar hoe makkelijk is dit?

De oorzaak van tandenknarsen is namelijk niet altijd makkelijk aan te wijzen. Er zijn verschillende redenen gevonden waarom mensen tandenknarsen. Het verschilt vaak per persoon, per moment en per leeftijdsfase.  

Tandenknarsen kan medische redenen hebben zoals slaapstoornissen. De slaapstoornis die vaak wordt gelinkt aan tandenknarsen is slaapapneu. Slaapapneu is een ziekte waarbij er soms gehapt moet worden naar zuurstof omdat de ademhaling niet gaat zoals gewenst.  

Maar ook psychische factoren, erfelijke factoren en onverwerkte trauma’s spelen een belangrijke rol. Daarnaast spelen ook stress en angst een belangrijke rol. Vanuit emoties kan men namelijk tandenknarsen als een uiting van spanning.

Tenslotte worden alcoholgebruik, medicatie en drugs ook in verband gebracht met tandenknarsen. Vooral harddrugs als speed en XTC worden hieraan gelinkt.

Zo kom je van tandenknarsen af!

Zoals hiervoor gezegd, voorkomen is beter dan genezen. Maar hoe voorkom je het tandenknarsen? Ik bedoel, als je tandenknarsen in bed onbewust doet, is dit lastig om te achterhalen.

Het beste wat je kan doen om tandenknarsen te voorkomen is om gesprek te gaan met de tandarts, een kaakfysiotherapeut of een gnatholoog (een arts die gespecialiseerd is in de behandeling en diagnose op het gebied van pijn en problemen met kauwen).

Deze zorgverleners kunnen je helpen om de klachten te verminderen en te achterhalen wat de oorzaak is. Dit doen ze door een behandeling voor te schrijven die past bij jou symptomen.

En tenslotte, als je er niet uitkomt met je tandarts, kan het ook helpen om te praten met je dokter. Deze kan je doorverwijzen naar een psycholoog. Het blijkt uit diverse onderzoeken dat er een erfelijke aanleg is voor tandenknarsen. Psychische klachten kunnen hier een verklaring voor zijn, dus het is zeker het proberen waard.

Wat zijn de behandelingen tegen tandenknarsen?

Er zijn verschillende behandelingen om  tandenknarsen en kaakklemmen aan te pakken. De meest voorkomende methodes zijn het anti knarsbitje, kaak fysiotherapie en een botox behandeling. Vraag jou tandarts welke behandeling het beste bij je past.

1. Het anti knarsbitje

Wat is een anti knarsbitje?
De meest populaire methode om tandenknarsen aan te pakken is zonder twijfel het anti knarsbitje, ook wel de obeetplaat of splint genoemd. Het werkt eigenlijk heel simpel. Dit anti knarsbitje plaats je in de mond, tijdens het slapen of overdag, en dit zorgt ervoor dat je niet kan knarsen. Het bitje beschermt je gebit tegen slijtage en is gericht op het verminderen van tandenknarsen en kaakklemmen.

In de eerste weken dat je het bitje gebruikt, kan je last krijgen van je kaken. Hier moet je niet van schrikken! Dit komt doordat het even kan duren tot je gewend bent geraakt aan het dragen van een bitje. Als het goed is neemt de pijn snel af en helpt het tegen tandenknarsen.

Het anti knarsbitje is 2 tot 3 mm dik en meestal gemaakt van kunsthars. Het makkelijke aan dit bitje is dat het overal mee naartoe genomen kan worden. Je het makkelijk schoon kan maken. En natuurlijk dat het, het ademen niet verstoord. Ook niet onbelangrijk!

Hoeveel soorten anti knarsbitjes zijn er?
Er zijn verschillende soorten anti knarsbitjes op de markt. Je kunt er één bij je tandarts laten maken. Ook wel een anti knarsbitje op maat genoemd. Dit is vaak iets duurder, maar op deze manier weet je zeker dat het goed past. Het maken van zo’n bitje duurt 6 tot 8 weken. Sommige aanvullende zorgverzekeringen zullen het anti knarsbitje dekken, maar dit ligt aan je verzekeringspakket. Het beste is om dit zelf even na te vragen bij je verzekering.

Naast een anti knarsbitje van de tandarts, zijn er vele andere anti knarsbitjes op de markt. Deze kan je online bestellen, zijn een stuk goedkoper, en je hebt ze vaak binnen een paar dagen al in huis. Ideaal om te kijken of je een bitje fijn vindt om te gebruiken. 

Waarop jij moet letten bij het kopen van een anti knarsbitje
Mocht je een bitje online willen kopen, koop dan niet het allergoedkoopste bitje wat je tegenkomt op de markt! Vaak voldoen deze bitjes niet aan alle eisen. Kort samengevat, let op de volgende eisen, dan moet het helemaal goedkomen!

• Het bitje moet een CE Keurmerk hebben (Dit geeft aan dat het product voldoet aan de regels die we hebben in de Europese Unie)
• Vrij zijn van BPA, PVC, Ftalaten en Latex
  (Deze chemische stoffen kunnen irritatie geven in je mond)

Hoe lang gaat een anti knarsbitje mee?
Het is lastig om precies te zeggen hoelang een anti knarsbitje meegaat per persoon. Het hangt ervan af hoe zorgvuldig je ermee omgaat, hoe vaak het bitje wordt gebruikt en hoe goed de kwaliteit is.

De beste anti knarsbitjes om nu aan te schaffen:
Zoals hierboven beschreven is de meest voorkomende methode om tandenknarsen aan te pakken een anti knarsbitje. Er zijn verschillende anti knarsbitjes op de markt die jou kunnen helpen tegen tandenknarsen.

Een paar goede opties om te bekijken:

2. Botox als behandeling voor tandenknarsen?
Ik neem aan dat botox niet het eerste is waar je aan denkt als je de term ‘tandenknarsen’ hoort. Toch kan deze behandeling een optie zijn als je hier veel last van hebt.

Bij een botox behandeling spuit men de botox in de kaakspieren, afhankelijk van je klachten, waardoor deze meer ontspannen en je op deze manier het knarsen en klemmen verminderd. De tijdsduur van de behandeling is enkele maanden omdat de botox wordt toegepast met tussenperiodes.  

Wel of geen botox behandeling?
Hoewel er goede resultaten behaald worden met botox behandelingen, worden deze toch niet vaak aangeschreven. De behandelingen zijn prijzig, dit komt omdat er per persoon een ander behandelplan nodig is.

Ook moet deze behandeling om de 3 tot 6 maanden herhaald worden, waardoor het niet alleen geld, maar ook tijd kost. (En helaas vergoed de zorgverzekering deze behandeling zelden)

3. Een kaakfysiotherapeut tegen tandenknarsen?

Een kaakfysiotherapeut is waarschijnlijk niet het eerste waar je aan denkt al je de term ‘tandenknarsen’ hoort. Toch is het de moeite waard om het te proberen. De kaakfysiotherapeut schrijft oefeningen voor die je helpen om de klachten te verminderen.

Mocht dit niet voor jou werken, kan je ook worden doorverwezen naar een gnatholoog. Een gnatholoog is een arts die gespecialiseerd is in de behandeling en diagnose op het gebied van pijn en problemen met kauwen.

Wat goed is om te weten, is dat een kaakfysiotherapeut onder een reguliere fysiotherapie behandeling valt. Dit betekent dat het niet wordt gedekt vanuit je basisverzekering, maar wel binnen een aanvullende verzekering.  

Tandenknarsen dus toch niet zo onschuldig?

Tandenknarsen, oftewel knarsetanden, komt dus regelmatig voor. Tandenknarsen gebeurt soms overdag, maar ook tandenknarsen in bed gebeurt veel. Over het algemeen doet men tandenknarsen onbewust en juist daarom is het lastig om te achterhalen waarom je tandenknarst en wat de oorzaak is.

Mocht je denken dat je tandenknarst, is het belangrijk om je klachten serieus te nemen. De gevolgen van tandenknarsen kunnen heel vervelend zijn. Het begint met lichte nekpijnen, hoofdpijnen en wat kaakpijnen, maar het kan op lange termijn slijtage aanrichten (iets wat lastig te herstellen is!). Juist daarom is het belangrijk om nu actie te ondernemen.

Gebleken uit de laatste onderzoeken is tandenknarsen niet altijd één oorzaak heeft. En hoewel het onschuldig klinkt, is dit het zeker niet. Het kan komen door slaapproblemen (slaapapneu), maar ook spanningsklachten, psychische klachten en diverse medicatie kan tandenknarsen verergeren.

Er zijn diverse methodes op de markt om het knarsen tegen te gaan. Zoals een anti knarsbitje, een botox behandeling en kaak fysiotherapie. Deze kunnen bijdragen aan het herstel. Ook kan het slim zijn om te praten met je tandarts of een psychologe om te kijken of er misschien een achterliggend probleem is, zodat je de oorzaak kunt aanpakken.

En als je niet zeker weet of je tandenknarst, even aan je partner vragen. 😉

Andere interessante artikelen:

• 
  7 bewezen tips om te stoppen met snurken